گذری به روستای سرخ و تاریخی ابیانه

در 40 کیلومتری شمال غربی نطنز از استان اصفهان در دامنه کوه کرکس روستایی بس کهن واقع است به نام ابیانه. این روستا را به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش باید از زمره استثنایی ‏ترین روستاهای ایران به شمار آورد. شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی این روستا، آن را در شمار نمونه‏ های کم نظیر دیدنی‏ های جهان درآورده است و هرساله تعداد بی شماری از گردشگران خارجی ازاین روستا دیدن می کنند؛ در ادامه با ما همراه باشید تا این روستای جذاب را بیشتر بشناسیم:

ابیانه نقطه ‏ای خوش منظره و خوش آب و هوا و دارای موقعیت طبیعی مساعدی است. در دوره صفویه هنگامی که شاهان صفوی برای ییلاق به نطنز می‏رفتند بسیاری از نزدیکان آنها و درباریان ترجیح می‏دادند در ابیانه اقامت کنند.

وجه تسمیه ابیانه

ابیانه در زبان محلی به ویونا (Viuna) هم معروف است. وی یعنی بید و ویانه یعنی بیدستان و به مرور زمان ویونا به ابیانه تغییر کرده است.

ابیانه روستایی شبیه ماسوله است، وقتی از دور به آن نگاه می‌کنید روستایی چند طبقه به نظر می‌رسد طوری که پشت بام خانه‌های پایینی، حیاط خانه‌های بالا هستند. خانه‌ها در این روستا کوچکند و پنجره‌هایی چوبی و مشبک رو به کوچه‌های باریک دارند و ایوان‌هایی که گاهی اهالی روستا در آن نشسته‌اند و خود، جزو جاذبه‌های اصلی روستا به حساب می‌آیند. ابیانه روستایی قرمز رنگ است به خاطر وجود معدنی در آن نزدیکی که خاک قرمز دارد.

آداب ورسومات ابیانه

کوچه های این روستا ۱۵۰۰ ساله‌ است، پس عمرش کم نیست. شما با روستایی تاریخی مواجه‌اید اما شاید وقتی در روستا بگردید با خودتان بگویید فقط همین؟ اینجا که چیز به خصوصی ندارد. خیلی‌ها معتقدند مردم محلی-هرچند که تعداد کمی از آنها هنوز در روستا زندگی می‌کنند- و فرهنگ‌ اصیل شان باعث محبوبیت اینجا شده و اگر انتظار چیز خارق العاده‌ای را دارید راه را اشتباه آمده‌اید.

ابیانه‌ای‌ها هنوز رسم و رسوم گذشته را حفظ کرده‌اند. هنوز کلمه‌های پهلوی در گویش مردم دیده می‌شود و هنوز هم مردها مثل قدیم شلوار گشاد و درازی از پارچه سیاه(مثل بختیاری‌ها) به پا می‌کنند و زن‌ها پیراهن‌های گلدار بلند می‌پوشند و چارقد سفید گل گلی روی سرشان می‌اندازند.

درست است که مراسمات مختلف در این روستا خیلی تماشاییست و خیلی‌ها هم دوست دارند مراسمی مثل محرم و نخل گردانی را در اینجا ببینند، ولی در سال‌های گذشته آنقدر گردشگر روانه ابیانه شده که آرامش را از ساکنین اصلی گرفته است، به طوری که در سال ۱۳۹۶ ورود گردشگران برای دیدن مراسم عاشورا و تاسوعای این روستا ممنوع شد، اگرچه در این سال ۳۹ هزار گردشگر خارجی از روستای سرخ ایران دیدن کردند که اصلا عدد کمی نیست.

زنان و مردان ابیانه‌ای

یکسری می‌گویند زن‌های ابیانه‌ای دوست ندارند از آنها عکس گرفته شود، هرچند عکس‌های گردشگران پراست از عکس زنانی که توی کوچه پس کوچه ها راه می‌روند یا جلوی خانه‌شان نشسته‌اند، پس شاید بهتر باشد جانب احتیاط را رعایت کرد و از آنها قبلش اجازه گرفت یا یکی از لباس‌های محلی را پوشید و به همانها برای عکس گرفتن رضایت داد.

جاهای دیدنی روستای ابیانه

این روستا سه محله پل به معنی بالا، یسمون و پایین ده دارد و از جاهای دیدنی‌اش اینهاست:

معروف ترین جای دیدنی ابیانه، آتشکده هارپاک است، نمونه‌ای از معابد زرتشتی که در دل کوه وجود داشته.

ابیانه ۱۱ مسجد دارد که مهمترین آنها مسجد جامع این شهر است که منبر چوبی بسیار قدیمی دارد. مسجد دیگر روستا برزله است که به دلبازی‌اش شهره است، این مسجد مربوط به دوره ایلخانی‌ست.

ابیانه دو زیارتگاه هم دارد. یکی مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا که به گفته اهالی فرزندان امام موسی کاظم بوده اند؛ و زیارتگاه دیگر هینزا.

این روستا ۳ قلعه هم دارد به اسم‌های پال همونه یا تخت هامان با عمری ۲۰۰ ساله، قلعه پایین هرده که آن نیز عمری ۲۰۰ ساله دارد و قلعه پاله در شمال غربی روستا. دو خانه غلام نادرشاه و خانه نایب حسین کاشی نیز از دیگر جاهای دیدنی ابیانه است.

سوغاتی های ابیانه

اواسط اردیبهشت که فصل گلابگیری‌ست تعداد گردشگران زیادی راهی ابیانه می‌شوند. همچنین از اینجا میتوانید میوه‌هایی مثل سیب، آلو و گلابی، گردو و بادام بخرید که دستفروش‌ها توی کوچه پس کوچه‌ها بساط کرده‌اند، و میوه‌هایی که از باغ‌های این روستا چیده می‌شود. سوغاتی‌های دیگری هم هست مثل گیوه، گلیم و قالی، لباس‌های زری دوزی و پارچه‌های قلم کار و نان‌های محلی.

مسیر دسترسی ابیانه:

روستای ابیانه هم از طریق جاده کاشان_نطنز و هم از اتوبان کاشان_اصفهان قابل دسترسی است، هرچند جاده کاشان-نطنز مسیر نزدیکتری‌ست.

در کیلومتر ۵۰ جاده قدیم کاشان ـ نطنز جاده‌ای بسمت راست جدا می‌شود و بعد از ۲۰ کیلومتر به ابیانه می رسد. از طریق آزاد راه کاشان ـ اصفهان بعد از گذشتن حدود ۱۰ کیلومتر از استراحت گاه “سان آرا” (واقع در ۳۰ کیلومتری کاشان) خروج اضطراری بسمت راست به جاده قدیم کاشان ـ نطنز وصل می‌شود.