ماه و خورشید در اساطیر گیلان
یکی از ویژگی های ماه باروری و نر بودن آن در ادیان باستانی ایران است. در افسانه ای از گیلان نیز، ماه مذکر و برادر خورشید است.مار صورت تجلی قداست ماه است. و کار ویژه ی ماه را دارد.در روایتی ایرانی ،مار نخستین زن را فریفت و وی بی درنگ حائض شد.
در افسانه های گیلان ماه در قبرستان و جاهای خلوت پرسه می زند؛
” خورشید از او می پرسد:از گردش در چنین جاهایی نمی ترسی ؟
ماه می گوید: ستاره ای را در کنارم نگه میدارم و از روشنایی اش نمی ترسم.”
خورشید ، برخلاف ماه ،می تواند بی آن که بمیرد ، از جهان مردگان بازگردد.در دین مزدایی آمده است که ” هر شب که پلیدی بر زمین و آب و نیز بر آفریدگان پرهیزگار چون یال اسب برشود،چون خورشید بر آید،دیوان را همه زمین بزند و مطهر کند. (فرنبغ دادگی،ص 113) ” در دین زرتشت خورشید،آب و آتش را نیایش کردن ،در هر باری ثواب است.
در گیلان نیز هنوز خورشید را مقدس می دانند و به روشنایی آن سوگند یاد می کنند. در افسانه ای گیلانی خورشید زن است.از این روی خورشید باید مظهر باروری باشد. در افسانه ای دیگر ، خورشید خواهر ماه است و ماه از او می خواهد با تیر های روشنایی ، مانع نگاه نامحرمان شود. در افسانه ، اسطوره و ارزش های اسلامی با یکدیگر تلفیق شده است.
منبع: دانشنامه ی فرهنگ و تمدن گیلان ،باورهای عامیانه ی مردم گیلان،محمد بشرا،طاهر طاهری،شماره15،نشر فرهنگ ایلیا
بسیار عالی👏👏
مطلب جالبی بود نمیدونستم