جاذبه های گردشگری ماسال(راهنمای نهایی)

امروزه در میان گردشگران کشور، گیلان مقصدی آشناست اما در غرب گیلان سفره­ رنگارنگی از طبیعت بکر برای ما چیده شده است و آن سفره هم جایی نیست جز جاذبه های گردشگری ماسال، جایی که به داشتن ییلاقات فوق العاده معروف است. شاید این خطه در سالیان گذشته کمتر در معرض دید و توجه گردشگران ایرانی و حتی جهانی بود، اما همین طبیعت بکر و دست نخورده پتانسیل بی نظیری برای تبدیل شدن ماسال به یکی از شهرستان های پرتردد گیلان بود. به هر حال این ایام خیل عظیمی از مردم به دیدن ماسال می­روند، پس چرا من و شما از قافله آن ها عقب بمانیم؟ همراه من باشید تا با جذابیت هایی که کمتر کسی از ماسال می­داند آشنا شویم و به نقاطی پا بگذاریم که تنها بومیان از وجود آن باخبرند.

ماسال کجاست؟

شهرستان ماسال در فاصله 60 کیلومتری از مرکز استان یعنی رشت و در کنار کوه‌های منطقه تالش واقع‌شده. که مردم مهربان این خطه از اقوام تالش هستند و به زبان تالشی گویش ماسالی صحبت می­کنند.جاذبه های گردشگری ماسال بسیار فراوان هستند.روایتی که درباره معنی کلمه ماسال وجود دارد این است که این نام برگرفته از واژه تالشیِ مازال یا مسال است که به معنی کنار کوه و کوه وار ذکرشده. رودخانه خالکایی رودی است که از ارتفاع شاه معلم سرچشمه می­گیرد و با طی کردن مسافت 40 کیلومتری از میان شهر ماسال می‌گذرد و به دریا می­ریزد. به علت وجود این رودخانه از قدیم‌الایام به ماسال رودکنار هم اطلاق می­شده . ازلحاظ ارتفاع از سطح دریا، ماسال پس از رودبار مرتفع‌ترین منطقه استان گیلان است، البته این به معنی دور بودن ماسال از دریا نیست، بلکه ماسال در مجاورت شهرستان رضوانشهر، یکی از زیباترین سواحل دریای کاسپین واقع‌شده است.

خود شهرستان ماسال هم متشکل از دو بخش مرکزی و شاندرمن است که هر دوتای آن طبیعت تماشایی و منحصربه ­فردی دارند.بدون هیچ شک و با قاطعیت می‌توان گفت که این منطقه بهشت دست‌نخورده‌ای روی زمین است و البته ماسال به نسبت جاهای دیگر استان کمتر دستخوش تغییرات انسانی و از بین رفتن بافت طبیعی شده.

آب‌وهوای ماسال

جاذبه های گردشگری ماسال هم مثل سایر شهرهای شمالیِ ایران اکثراً در زمستان سرد و بارانی و البته در تابستان هم نسبتاً شرجی است اما از شهرستان‌های هم‌جوار خودش کمی خنک‌تر هست و این علت هم به خاطر مرتفع‌تر بودنش است. دمای هوا در این منطقه در فصول سرد سال حتی به زیر صفر هم می‌رسد! بهترین زمان سفر به ماسال معمولاً از اواسط اردیبهشت تا اوایل آبان ماه است.

ییلاقات ماسال

درواقع باید گفت اصلاً جاذبه های گردشگری ماسال به خاطر ییلاقات بی‌نظیرش معروف شده. این ییلاقات در ارتفاعاتی بین ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ متری از سطح دریا قرارگرفته‌اند. اگر بخواهید به این ییلاقات خارق‌العاده سفر کنید باید حدوداً 25 کیلومتر از میانِ کوه‌های سرافراز و سرسبز و همچنین جنگل مه‌آلود و اعجاب‌انگیز بگذرید. اولین و معروف‌ترین ییلاق ماسال اولسبلنگاه نامیده می­شود که برخلاف سایر ییلاقات این منطقه، به علت وجود امکانات زندگی، همه­ ی فصول سال پذیرای گردشگران است. پس‌ازاین مکان، با ییلاقات جذاب دیگری مانند سوئه چاله، خال اسپیت، شنبه راه (چمبراه)، خریدول و … مواجه خواهید شد که دیدن از آن‌ها نه‌تنها خالی از لطف نیست بلکه به یکی از جذاب‌ترین ماجراجویی‌های سفرتان تبدیل خواهد شد.

اولسبلنگاه، محبوب ترین ییلاق ماسال

کافی است که 25 کیلومتر از شهر ماسال به‌سوی ییلاقاتش از مسیر جنگلی و سپس کوهستانی برانید تا به معروف­ترینِ جاذبه های گردشگری ماسال یعنی اولسبلنگاه برسید. این ییلاق در ارتفاع 1800 متری از سطح دریا قرار دارد. برای اقامت در این روستا دو گزینه وجود دارد. گزینه اول کلبه‌های چوبی زیبا و برخاسته از دل فرهنگ قدیمی تالش که در سرتاسر این محل وجود دارند. و گزینه دوم هتلی به سبک امروزی که اتفاقاً متعلق به قهرمان کشتی المپیک جناب آقای فردین معصومی است. البته واقع حیف است که تا این حد به دل طبیعت نفوذ کنید و تجربه اقامت در کلبه‌ها و اقامتگاه‌های بوم گردی را از خود بگیرید. این ییلاق فاقد شبکه برق است و اهالی برای روشنایی و سایر نیازها از موتوربرق استفاده می‌کنند. پیاده‌روی و طبیعت‌گردی در عصرگاهِ مراتعِ ییلاقی بسیار لذت‌بخش است مخصوصاً که اکثر مواقع در این خطه شاهد هوای مه­ آلود هم هستیم.

تفریح در ییلاق اولسبلنگاه فقط به تماشای چشم‌اندازهای حیرت‌برانگیز و گشت‌وگذار در دل محیط، ختم نمی‌شود بلکه خوش‌گذرانی‌های دیگری هم برای این سرزمین وجود دارد.منظره‌های میخکوب کننده­ ی ییلاق اولسبلنگاه، ابرها و مه‌هایی که گهگاه پا به درون روستا می‌گذارد ، پیچ‌وواپیچ جاده با درختان تنومندِ کنار هم و در هم گره‌خورده، خانه‌ها و کلبه‌های چوبی با درودیوار رنگی و بوی عجیبِ لذت‌بخش مخصوص به خودش، همه ایده‌های گوناگونی را برای عکس بردای به شما پیشنهاد می‌دهد.

غار آویشو، غاری به قدمت تاریخ

این غار یکی از جذابیت‌های گردشگریِ طبیعی در شهرستان هزار زیباییِ ماسال و یکی از طولانی‌ترین غارهای آبی ایران و قدیمی­ترین مکان در بین جاذبه های گردشگری ماسال است که در سال 1389 تحت عنوان اثر طبیعی ملیِ این مرزوبوم در نزد سازمان میراث فرهنگی کشور ثبت شده است. دهانه اصلی این غار طولی تقریباً برابر 740 متر و همچنین به شکل عجیبی عمق آن به 150 متر می‌رسد همچنین ارتفاع آن از سطح دریا برابر با 1460 متر می‌باشد.این شگفتیِ طبیعت دارای 9 حلقه چاه اصلی همچنین 1 حلقه چاه فرعی و رودخانه‌ای در جریان است. این غار محل زندگی جاندارانی مثل خفاش، حلزون، آبدزدک و پشه است.

اسبه ریسه منطقه‌ای باستانی

اگر تابه­ حال فکر می‌کردید که شمال کشور فقط محلی برای جنگل‌گردی و کوه‌پیمایی و کنار دریا رفتن است و کسی که بخواهد منطقه‌های باستانی با قدمت بالا را ببیند بهتر است به مرکز کشور و شهرهایی مثل یزد و کرمان و اصفهان سفر کند، سخت در اشتباهید. چراکه ماسال دارای یکی از کهن‌ترین محوطه‌های باستانی ایران است. این یکی از جاذبه های گردشگری ماسال یعنی منطقه تاریخی اسبه ریسه که قدمتش به حدوداً هزاره اول قبل از میلاد مسیح تا سده‌های اول اسلامی بازمی‌گردد یکی از مناطق جذاب و بی‌نظیر و دیدنی گیلان می‌باشد که در شهرستان دلربای ماسال واقع‌شده است. به همت باستان شناسان و با کاوش‌های صورت گرفته فضاهای معماری شده با خانه‌های محل سکونت و همچنین آثاری از دیوارهای دفاعی  در این محوطه پیداشده است. همچنین در کاوش‌های به‌عمل‌آمده مصالح ساختمانی آن دوران که ملاط گل، سنگ‌های حاشیه رودخانه و سنگ‌های زاویه‌دار  بودند هم کشف‌شده‌اند. علاوه بر همه این‌ها لوازمی همچون ابزار نساجی و خمره و کاسه و کوزه‌های سفالین هم در اینجا یافته شده است.محوطه تاریخی اسبه ریسه  نخستین و تنها گورستان با استودان افقی و طاق‌باز در سراسر استان گیلان است که بقایای 28 گوردخمه زرتشتی از عهد هخامنشیان در آنجا کشف‌شده است. درنهایت این نقطه با بیش از 3200 سال قدمت در سال 1386 به‌عنوان اثر ملی ایران ثبت گردیده است.

کلام آخر

یک‌بار که با استاد تقی اسکندری یکی از بزرگان و محققان ماسال و قوم تالش صحبت می‌کردم از ایشان پرسیدم نظرتان راجع به ماسال چیست؟ ایشان جواب جالبی به بنده دادند، و گفتند: حیف است انسان از این دنیا برود و ماسال را نبیند.فعلاً به معرفی کلی از شهرستان ماسال و نقاط برجسته آن در بالا بسنده می‌کنیم اما باید دانست که جاذبه های گردشگری ماسال بسیار زیادند و مطمئن باشید که یک‌به‌یک سراغشان خواهیم رفت. در به‌روزرسانی‌های آتیِ این مقاله به مابقی ماجراجویی­مان در ماسال پهناور و زیبا می­پردازیم!