باورهای عامیانه ی مردم گیلان

ابرها در باور گیلانیان (قسمت دوم)

بر اساس باوری در گیلان ،ابرها گله های گاوان اند.گاو در فرهنگ اساطیر ،نماد باروری است. پس باد ابرهای بارورند کننده را در آسمان حرکت می دهد. بر پایه ی باوری دیگر ،فرشته باران در ابرهاست ،این فرشته جانشین همان ایزد باران اساطیر ایران است که با روی آوردن مردم به اسلام نامش تغییر یافته است. این فرشته سوار برگردونه ی اسبان سیاه است. در اساطیر ایران ، ناهید، الهه، و مظهر آب ها سوار بر گردونه ای است که آن را چهار اسب نر می برند،آن چهار اسب، باد ،باران،ابر و تگرگ اند.

از روزگاران کهن گاو ، و صاعقه رمزهای خدایان آثار جوی و تجلی نیروی بارورکنندگی به شمار می رفتند .در دین مزدایی اگر باران به جایی که باید نبارد، آتش مقدسی که در ابر آفریده شده است به دشمنی دیو آن آب را بگدازد و مانند گرز بر سرش بکوبد به سبب سوزش آتش گرز و گدازش آب در ابر روشنی پدید می آید که آن را آذرخش می خوانند و بانگ سهمگین دیو را غرانه.

آتشی که مردم همه برق می خوانند از سنگ است ، از دریا با آب بالا می رود و چون به دست دیوان دشمن ایزد باران آور می افتد به جادویی آن را گیرند و تفته و تباه کنند ، به گرمی و خشکی یا سردی و خشکی بسیار آن را به جهان بازگردانند . خدایان ریگ ودایی  و اوستایی ،به ویژه آنانی که مظهر نیروهای اصلی طبیعت اند مانند آتش ، خورشید ، رعد و برق ، بخشیده اند.

رنگ های آبی ،زرد ،سرخ و نارنجی رنگین کمان ، روح دیو هستند و برای نباریدن باران با ایزد باران آور نیرومند و درخشان مبارزه کنند. هر چه رنگ سپید است ، روح ایزدی است که برای یاری  ایزد باران آور با آن دیوان نبرد می کنند.

در گیلان ،رعد و صاعقه ،قدسی ، یا برکت و بخشنده اند ، مردم از آن ها سلامتی،  فزونی محصول و برکت طلب می کنند. اگر این پدیده ها پی در پی اتفاق می افتادند غیر قدسی و اهریمنی می شدند و برای جلوگیری از زیان رساندن آنها تمهیداتی می اندیشیدند.

منبع: دانشنامه ی فرهنگ و تمدن گیلان ،باورهای عامیانه ی مردم گیلان،محمد بشرا،طاهر طاهری،شماره۱۵،نشر فرهنگ ایلیا