درگذر از شهرها و مناطق جذاب استان گیلان، الحق که نمی‌توان از جاذبه های گردشگری فومن دیدن نکرد. فومن، خطه‌ای با احساس آرامش می‌باشد، جایی مانند فومن در این حوالی کم‌نظیر است. شهری درآمیخته بافرهنگ و تاریخ مخصوص به خودش. فومن شهر مجسمه‌ها و باغات و شالیزارهای دل‌انگیز است؛ و خیلی‌ها هم آن را با کلوچه مخصوص فومن می‌شناسند، البته از درختان چنار بلند داخل شهرش هم باید دیدن کرد. دو قطب تاریخی گیلان و ایران یعنی ماسوله و قلعه رودخان نیز از توابع فومن است. این منطقه جایی است که در آن به خیالاتتان روحی تازه می‌بخشید. در سفر به فومن همراه ما باشید:
فومن کجاست؟
این شهرستان در فاصله 28 کیلومتری از رشت مرکز استان گیلان و به فاصله 356 کیلومتر از تهران است. برای دسترسی به جاذبه های گردشگری فومن از تهران، نیازی به عبور از رشت نیست، بلکه بعد از جاده امام‌زاده هاشم، کافی است از روگذر به سمت جاده سراوان رفته و مستقیماً به فومن برسید. فومن از شمال با صومعه‌سرا و ماسال در جنوب با رودبار در شرق با شفت و رشت و در غرب با خلخال مجاورت دارد.
تاریخچه فومن
باستان شناسان این سرزمین تاریخی و جذاب را جزئی از قدیمی‌ترین نقاط شمال کشور با پیشینهای مابین 2500 تا 3000 سال دانسته‌اند. این شهر از قدیم‌الایام یکی از نقاط مهم اقتصادی و سیاسی بیه پس گیلان (غرب گیلان) بوده. درباره پیدایش تمدن در این شهر هنوز مستندات و گواهی روشنی در دسترس نیست؛ اما باستان شناسان این نکته را ذکر می‌کنند که از بیش از 2500 سال پیش دو قوم کادوس (پیشینیان تالش) و کاسپی (پیشینیان گیلک) در این شهر سکونت داشتند که البته هنوز هم این استان چنین است، یعنی تقریباً نیمی از شهر و روستاها تالش نشین و نیمی دیگر گیلک نشین هستند.
درباره فومن قدیم می‌توان گفت که جایی در بین دو رودخانه‌ای بوده که از اطراف شهر گذرمی کردند. نام این دو رودخانه در زبان بومی گیلکی به شوپول و گازروبار معروف بوده است. از محله‌های قدیمی شهر فومن می‌توانیم بالا محله، پائین‌محله (که دیگر به‌طور کل از بین رفته و بخشی از میدان اصلی شهر و خیابان امام خمینی شده) شهربیجار، سیاچاه، شوپول کنار و گوربه کوچه را نام برد. یکی از جذابیت‌های شهرهای استان گیلان دارا بودن بازار هفتگی است و فومن نیز از این قاعده مستثنی نبوده بلکه از قدیم‌الایام دارای بازار بزرگ هفتگی به نام سه‌شنبه‌بازار بوده است. تا چندی پیش این بازار در جاده ماسوله برپا می‌شد اما به علت شلوغی شهر و ایجاد ترافیک سنگین در روز سه‌شنبه آن را به شهرک امام واقع در کمربندی شهر منتقل کردند. این بازار جایی رنگارنگ و با طراوت است که به جد می‌توان دور از هیاهوی شهر و زندگی، ساعت‌ها در نواهای فروشندگان و همهمه مردمِ در تکاپو برای خرید غرق شد. فروشندگان این بازار اهالی تمام شهرستان‌های استان گیلان هستند که سه‌شنبه در فومن گرد هم می‌آیند و شما تمام مایحتاج یک هفته خود و البته لوازم دیگر را می‌توانید از این بازار تهیه کنید. آوازه این بازار حتی در زمان‌های قدیم از مرزهای استان گیلان نیز گذر کرده بود.
نام فومن
در این موضوع نظرات مختلف و آرا متفاوتی وجود دارد که هرکدام بنا به مستندات و ادله و تفسیر خاصی است. در نقل‌قول اول گروهی بر این باورند که فومن یک واژه برجای‌مانده از زبان ایران باستان است که از دو بخش «بو» و «من» تشکیل‌شده است. «بو» در زبان اوستایی ایران باستان به معنای پناه بخشیدن و پناه دادن آمده است، و «من» نیز به معنای اندیشیدن است و درنتیجه با این تعریف «بومن» یا «بهمن» را «پناهگاه اندیشمندان» معنی کردهاند، و همچنین فومن را عربی شده بومن می‌دانند. اما در نقل‌قول دوم گروهی که معمولاً از زبان‌شناسان هستند نیز معتقدند که با مراجعه به فرهنگ نامه معین واژه “فوم” در معنای سیر آمده و این واژه با پسوند”ن” به معنای جایگاه کشت سیر تلقی می‌شود. بنابراین چون در این منطقه به وسعت گسترده سیر کشت می‌شود به آن فومن می‌گفتند
مشاهیر
علاوه بر جاذبه های گردشگری فومن، این دیار نیز مانند سایر نقاط گیلان زادگاه مشاهیر و مؤثران اجتماعی به نامی در طول تاریخ مانند طنز پرداز معروف کیومرث صابری فومنی(گل‌آقا)، شاعر خبره و به نام شیون فومنی، علمایی همچون آیت الله بهجت فومنی، آیت‌الله اریب، آیت‌الله فومنی حائری، عارف بشیر مشاهری و … بوده است.
مردم فومن و پیشه آن‌ها
بومیان این شهر به دو گروه گیلک و تالش تقسیم می‌شوند که بخشی از شهر و روستاهای تابع از مردمان مهربان و بااخلاق گیلک و بخش دیگری از شهر و روستاها از مردمان غیور و زحمتکش تالش تشکیل‌شده و جاذبه های گردشگری فومن در میان این دو گروه پراکنده است. البته لازم به ذکر است که شهرنشینان قدیمی فومن اغلب گیلک‌ها بوده و در روستاها و ییلاقات تراکم تالش‌ها بیشتر است. اما امروزه جمعیت این دو قوم در شهر تقریباً به توازن رسیده است. پیشه عموم مردم فومن برنج‌کاری، کشت چای، کشت توتون،کشت صیفی‌جات و حبوبات و پرورش کرم ابریشم است.
پارک فومن
یکی از جذاب‌ترین بخش‌های شهر پارک‌ها و بوستان‌های آنجاست. اما پارک فومن فرای از یک بوستان جلوه‌ای از فرهنگ و آداب شهر و از باطراوت ترین جاذبه های گردشگری فومن است. این تفریحگاه در ابتدای شهر جای دارد و پس از ورود به شهر از کنارش گذر می‌کنید. این پارک به دلیل وجود مجسمه‌های قدیمی معروف است. مجسمه های چهار دختران که نشانگر تلاش و کمک و زحمت‌های دختران و زنان ده و روستاهای فومن است که به کشاورزی مشغول‌اند.همچنین مجسمه‌های کودکان در حال بازی‌های محلی که نشان از نشاط و سرگرمی نهادینه در فومن است. علاوه بر آن‌ها صندلی مجسمه‌های به شکل میوه که می تواند منظر خوبی برای گرفتن یک عکس یادگاری از خودتان در شهر فومن باشد.
قلعه رودخان دژی مستحکم در فومن
یکی دیگر از جاذبه های گردشگری فومن قلعه رودخان یا قلعه روگان یا قلعه سامی (به زبان محلی تالشی قلعه روخون) دژی مستحکم و سر به فلک کشیده در میان ابرها با پله‌های هزارتاییِ معروف است که در فاصله‌ای نزدیک به 26 کیلومتر از شهر فومن است در مورد تاریخچه این قلعه دو روایت وجود دارد اول اینکه که برخی از باستان شناسان پیشینه آن را به عهد ساسانی و حمله اعراب مرتبط دانسته‌اند، و بعضی دیگر قدمت آن را به زمان سلجوقیان نسبت داده‌اند. در حال حاضر ساکنین و اهالی قلعه روخان و اطرافش، تالش زبانان هستند.
غار خون فوشه
در فاصله 15 کیلومتری از شهر فومن غاری به قدمتی بیش از 3 هزار سال که در روستای سرسبز و زیبای فوشه جای دارد. این غار از کهن ترین جاذبه های گردشگری فومن است مسیر دسترسی به فوشه و غار خون از جاده فومن به قلعه روخان است روستای فوشه و حوالی غار سراسر پوشیده از جنگل است. این منطقه معروف است به تلفیقی بی نظیر از کوهستان و جنگل
سبزقبا
یکی از محبوب‌ترین و جذاب‌ترین نقاط گردشگری هر شهر و دیاری اماکن مذهبی آنجاست. عموماً گردشگران با بازدید از مکان‌های مقدس از هر خطه‌ای، دلی تازه کرده و هوایی عوض می‌کنند و غبار جان می‌زدایند و صفایی به حال خود می‌دهند. بقعه سبزقبا هم آرامگاه امامزاده‌ای به همین نام است و هم به خاطر وجود پیکر شهدای دفاع مقدس متبرک‌تر است. شهدایی مانند سید جواد موسوی که در نزد مردم فومن و گیلان جایگاه ویژه‌ای دارد و خیلی از اهالی سالانه نذورات خود را به این مکان اهدا می‌کنند.
منطقه حفاظت‌شده گشت رودخان
اما گذشته از همه این‌ها، فومن و همه نقاط دورتادور فومن که به آن فومنات اطلاق می‌شده، سرشار است از شکوه و جلا و طراوت هوایی تازه و جنگل‌هایی بی‌نظیر.با در نظر گرفتن اقلیم مطلوب و معتدل و مرطوب این خطه پوشش گیاهی بومی و علاوه بر آن جنگل‌های مخصوص و بی‌مثال هیرکانی به همراه مراتع ییلاقی و نقاط جلگه‌ای و همچنین وجود رودخانه‌های پر آب و خروشان که با حرکت خود به‌سوی باغات پربرکت و زیبا با انواع و اقسام میوه‌های متنوع، جریان قابل‌توجهی از حیات و سرزندگی را به محیط اطرافش هدیه می‌کند. منطقه ییلاقی باشکوه و دلربای گشت رودخان از حدود 22 سال پیش( سال 1378) به‌عنوان منطقه‌ای حفاظت‌شده موردتوجه و مراقبت ویژه قرار گرفت. و این امر هم با نظر به چنین مهم است که این منطقی ییلاقی خیال‌انگیز مآمن و مأوای تعداد کثیری از گونه‌های متعدد جانوری از قبیل قرقاول، روباه، تشی، خرس قهوه‌ای، سیاه‌گوش، گربه جنگلی، گراز، آبیا، مرال شوکا، گورکن،شغال و پلنگ، است. مضاف بر تمام شگفتی‌ها و چشم‌نوازی ها که ذکر آن شد، لازم است اضافه کنم که منطقه حفاظت‌شده گشت رودخان با تعداد بسیار زیادی از دره‌های عمیق و همچنین آبشارهای خروشند، بسیار جمال پیداکرده است. به جد می‌توان گفت که این نقطه از پررمزوراز ترین، جذاب‌ترین و بکرترین نقاط گردشگری فومن است. این ادعا زمانی ثابت می‌شود که نه‌تنها اکثر گردشگران غیربومی از وجود چنین منطقه‌ای بی‌خبرند، بلکه خیلی از بومیان فومن هم تابه‌حال پا به این قسمت از دنیای نزدیک به خود نگذاشته‌اند. پس اگر به‌تازگی و برای اولین بار به آنجا می‌روید مراقب طبیعت باشید!
کلام آخر
درنهایت سفر به گیلان همیشه دلبری‌ها و هیجانات خودش را دارد. کمتر کسی است که برای دوری از هیاهو و مشغله، ترافیک و دود و هزاران دلیل دیگرِ زندگی ماشینی به گیلان پناه نبرده باشد و صد البته که گذرش به فومن نیفتاده باشد. پس ابزار سفر را مهیا کنید و بزنید به دل فومن که واقعاً دامانپرمهرش همیشه به روی همه باز است…
البته این مقاله دائما بروز رسانی خواهد شد و با جاذبه های گردشگری فومن که بسیار بیشترند به مراتب آشنا خواهیم شد. اگر علاقه مند به فومن هستید می توانید این مقاله را در آینده هم دنبال کنید.
حتما اینجا میرم 😍
از بچگی کلی خاطره دارم تو پارک فومن مجسمه هاش همیشه برام خیلی جذاب بودن چیزی شبیه اون رو جای دیگه ندیدم