تالش در گذر تاریخ
تالش، سرزمینی که در روزگاران کهن به منطقه وسیعی گفته میشد که از شمال با آلبانیای قفقاز، و از شرق به دریای خزر و از جنوب به اسپیهرو یا سپیدرود و از آن به حدود مارلیک یا عمارلوی کنونی میرسید و از غرب نیز دشت و پهنه اردبیل، مغان و منطقهٔ کوهستانی نیر و سراب را دربر میگرفت. تالشیها در نیمه دوم قرن هجدهم حکومت خوانین تالشی را تأسیس کردند و شهر لنکران را به عنوان پایتخت خود انتخاب نمودند. ناگفته نماند که لنکران از قدیمترین زمان تا به حال مرکز سکونت تالشیها به شمار میرود. در سال ۱۸۱۳ میلادی با امضای عهدنامه گلستان بخشی از تالش به تصرف کشور روسیه درآمد ودر سال ۱۸۲۸ میلادی با امضای عهدنامه ترکمن چای این اِشغال تصویب و تثبیت گردید تالشیها به دو قسمت تقسیم شدند. بخشی از تالش از سرزمین ایران جداشده و به تصرف روسها درآمد.
تالش کجاست ؟
محل سکونت مردم تالش با مساحتی حدود ۲۳۷۳ کیلومتر مربع که در شمال غرب استان گیلان قرار دارد و یک چهارم خاک استان گیلان را تشکیل میدهد. این شهرستان که نام خود را از قوم تالش گرفته و بازمانده اقوام کادوس باستان و از همسایگان دیرین قوم گیل میباشد. محدوده جغرافیایی تالش از غرب به استان اردبیل، از شمال به آستارا و از جنوب به رودبار و از شرق به دریای خزر و انزلی محدود شده و شامل شهرستانهای تالش،آستارا،ماسال ،رضوانشهر ، فومن، شفت، همچنین بخش هایی از مردم شهرستانهای رودبار و خلخال صومعه سرا تالش زبان میباشد. تالش از سه جهت به کوههای تالش که ادامه رشته کوههای البرز هستند و از طرف دیگر به دریای خزر منتهی میشود. هشتپر در فاصله ۱۱۵ کیلومتر رشت و ۴۲۴ کیلومتری تهران قرار دارد.
گویش و زبان
زبان مردم طوالش، تالشی است و از زمانهای دور به این زبان تکلم میکنند. زبان تالشی بیشتر از زبان فارسی به زبان پهلوی قدیم (زبان ایرانیان باستان) نزدیک است. زبان ترکی آذربایجانی نیز در برخی از نواحی طوالش استفاده میشود.
جاذبه های دیدینی تالش
آبشار ورزان
آبشار ورزان یا ورازان در استان گیلان واقع شده است. این آبشار در روستای ورزان که در ضلع شمال غربی سوباتان واقع شده و فاصله آن تا شهرک سوباتان حدود 4 کیلومتر است. آب رودخانه ورزان یکی از شاخههای اصلی رودخانه لیسار است که از چشمههای بالا دستی ییلاق سرچشمه گرفته و در مسیر خود هنگام ریزش از صخرههای عظیم ورزان آبشار زیبا و دیدنی که ارتفاع آن بیش از 100 متر است را تشکیل میدهد.
آبشار زمرد
این آبشار یکی از زیباترین پدیدههای گردشگری شهرستان تالش و استان گیلان به شمار میرود که در تمام فصول سال گردشگران و کوهنوردانی از دیگر نقاط و استانهای دیگر را به خود جذب میکند. فاصله این آبشار از بازار شهر حویق ۹ کیلومتر است که قسمتی از جاده آن آسفالت بوده و بقیه نیز خاکی و کوهستانی است و از طبیعت زیبا نیز برخوردار میباشد. کلمه تالش از تولش (گل خیز) مشتق شده که تول به معنی گل، و ش پسوند مکان است و این کلمه به مرور زمان تبدیل به تالش شده است. آبشارهای تالش بیشتر در میان جنگلهای کوهستانی منطقه واقع هستند
قلعه صلصال
یکی دیگر از قلعههای تاریخی استان گیلان با قدمتی حدوداً هزار ساله، قلعه صلصال واقع در روستای قلعه دوش لیسار از توابع تالش میباشد، بعضی معتقدند دلیل نامگذاری روستای «قلعه دوش» موقعیت جغرافیایی آن نسبت به قلعه صلصال میباشد. در نمایی زیبا از روستا چنین به نظر میرسد که روستا قلعه را به دوش میکشد. کلمه صلصال با املای «صاد» در لغت به معنای گِل خشکیده و ورز داده شده جهت کوزه گریست، اما بعضی معتقدند که نام اصلی این قلعه با املای سلسال یعنی با «سین» است و سلسال در لغت به معنای آب خنک و خوشگوار است که از محاسن این قلعه بوده است.
آبشار ویسادار
در این آبشار آب از ارتفاع ۱۵ متری از فراز ساختاری سنگی به شکل نیم دایره، بر روی صخرهای تیره رنگ جاری میشود که حکم دیواره آبشار را دارد و جلوهای متفاوت به آن میدهد. این دیواره به صورت لایه لایه شکل گرفته و در طی مدت زمانی طولانی به شکل امروزی خود درآمده است. این آب پس از سقوط در حوضچهای میریزد که توسط همین دیوارهها احاطه شده و همچون دنیایی متفاوت به نظر میرسد. آبشار ویسادار به عنوان یکی از شگفتانگیزترین جاذبههای طبیعت ایران و سومین آبشار مرتفع استان گیلان شناخته میشود و بسیاری از علاقهمندان طبیعت را به سوی خود میکشاند. کمی آن طرفتر از آبشار درختان سر به فلک کشیدهای وجود دارند که ریشههایشان به شکل خاصی در هم تنیده و بر روی زمین پهن شدهاند و علاوه بر سایهسار خنکی که در پناه شاخ و برگشان وجود دارد، تصویری تازه از طبیعت را ترسیم کردهاند. حضور این درختان، صدای ریزش آب و جلوه خاص آبشار موقعیتی منحصر به فرد را به این طبیعت بخشیده است.
منطقه ییلاقی سوباتان
منطقه ییلاقی – جنگلی سوباتان در اوایل محور تالش به آق اولر میباشد. راهی خاکی در سمت راست به سمت جنگل کشیده شده است که انتهای آن به ییلاق سوباتان و استان اردبیل ختم میشود. حدود 2 ساعت زمان لازم است تا با ماشین به سوباتان برسیم. ییلاق، فصلی است.
آتشکده ایسپیه مزگت
بنای ایسپیه مزگت باقیمانده یک آتشکده قدیمی و بزرگ در دیناچال تالش است. تمامی نشانههای معماری و کاربردی آن عملکرد مذهبی این بنا را تأیید میکند. این بنا در دوران پس از اسلام احتمالاً بعد از قرن سوم هجری به مسجد تبدیل شد و ظاهراً تا مدتهای مدید مورد استفاده قرار میگرفته است. گذشته از اهمیت تاریخی و معماری بنا اینکه در اطراف آن باید شهری بزرگ وجود داشته باشد. بازسازی این بنا و تعریف حریم حفاظتی و برنامه عملیاتی میتواند هویت آن را روشنتر ساخته و مجدداً زندگی را به این محل بازگرداند. بنای تاریخی اسپیه مزگت ایسپیه مزگت از دو کلمه «ایسپی» در زبان تالشی به معنای سفید و «مزگت» در زبان اوستا به معنای مسجد تشکیل شده است. ایسپیه مزگت در دهکده کیش خاله در شمال آبادی دیناچال از آبادیهای جنوب اسالم در فاصله حدود 22 کیلومتری جنوب شهر تالش واقع شده است. بنای مذکور در کرانه شمالی دیناچال رود و در یک و نیم کیلومتری شرق جاده تالش – انزلی واقع شده است. این بنا را میتوان یکی از شگفتانگیزترین بناهای تاریخی گیلان دانست.
کرگانرود
این رود دایمی بزرگترین و پرآبترین رودخانه ناحیه غربی استان گیلان در شهرستان تالش است که دارای سه سرشاخه اصلی به نامهای آق اولر، وزنه سر و رزه چای میباشد که شاخههای اصلی و میانی آن از کوههای تالش در امتداد البرز غربی سرچشمه میگیرند و در ارتفاع 350 متری به شاخه شمالی میپیوندند. طول شاخه اصلی رودخانه 42/5 کیلومتر است و دارای دبی قابل ملاحظهای میباشد و متوسط آبدهی سالانه آن حدود 8 مترمکعب در ثانیه تعیین گردیده است. این رود پس از عبور از میان شهر تالش در 6 کیلومتری شرق این شهر و در روستای قروق به دریای خزر میریزد. رودخانه کرگان رود تالش زیستگاه انواع ماهی از جمله ماهی سفید و ماهی آزاد میباشد.
کاخ ییلاقی سردار امجد
کاخ زمستانی نصرتالله خان سردار امجد از مهمترین بناهای حکومتی گیلان در شهر تالش (هشتپر) به شمار میرود. سردار امجد که از اواسط دوره ناصرالدین شاه قاجار تا انقلاب مشروطه حاکم کرگان رود تالش بود، از قدرت و نفوذ زیادی در منطقه تالش برخوردار بود و برای قدرتنمایی و تدارک مکانی مناسب برای پذیرایی از بزرگان و درباریان قاجار تصمیم به ساخت این بنا میگیرد. بنابر روایت منابع محلی احداث و تکمیل این بنا 25 سال به طول انجامیده است. سنگهای به کار رفته در بنا از ارتفاعات ییلاقی تالش به این مکان آورده شدهاند و کارگران زیادی به طور روزانه در ساخت این بنا مشغول به کار بودهاند. این بنا اطاقسرا نامیده میشد که اکنون در ضلع غربی میدان اصلی شهر تالش واقع گردیده است و با نمای بیرونی آبی رنگ و به همراه طاق نماها و درگاههای هلالی توجه هر رهگذری را به خود جلب میکند.
جنگل و ساحل گیسوم
یکی از نقاط دیدنی استان گیلان و شهرستان تالش پارک جنگلی گیسوم است. مسیری زیبا و دیدنی که درختان سر به فلک کشیده آن تونلی جنگلی را ایجاد کرده است که هر بینندهای را به خود جذب مینماید. در جنوب گیسوم، رضوانشهر به فاصله ۱۴ کیلومتر و شمال آن، شهر هشتپر (تالش) با فاصله حدود ۲۰ کیلومتر قرار دارد. گیسوم جایی است که جنگل و دریا به هم میرسند.
پارک جنگلی سیاهداران
ارک جنگلی و سورتمه ریلی سیاهداران در بام تالش واقع شده و در گذشته به خاطر درختهای عظیم و سر به فلک کشیده بلوط که مانع ورود افراد به داخل جنگل میشد، معروف بوده است. این منطقه که پوشیده از درختان سیاه بوده است، بعد از اینکه افراد ییلاقنشین در آنجا ساکن شدند به «سیا داران» معروف شد. سورتمه سواری و حیاتوحش طبیعی این منطقه، از جذابیتهای این منظقه میباشد.
اقامتگاه های تالش
شما می توانید علاوه بر رزرو هتل های لوکس به اقامتگاه های بومگردی تالش سری بزنید تا با اقامت در این اقامتگاه های بوم گردی و کلبه های کوهستانی سفری خاطره انگیز در طبیعت بی نظیر شمال برای خود بسازید و همچنین طعم غذاهای محلی را چشیده و رویدادهای ویژه ای را تجربه کنید:))
برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت راهدون رفته و با جستجوی شهر مورد نظر اقامتگاه های بوم گردی نزدیک را بیابید و به راحتی رزرو کنید.
راهدون سفرخوشی را برایتان آرزومند است.
چقدر عکس اول از اون گل های بنفش زیباست تو چه فصلی این گلا در میان ؟
سورتمه ریلیش عالیه 🙂
من شنیدم اطاقسرا بیشتر از 30 سال طول کشید ساختتنش 👍